Dat meldde het Centraal Planbureau (CPB) dinsdag 13 december, bij de jongste
ramingen voor de economische groei.
Vergeleken met het tweede kwartaal kromp de Nederlandse economie in de maanden
juli, augustus en september 2011 met 0,3 procent. Het Planbureau verwacht
dat deze trend, van kwartaal-op-kwartaal, ook in het laatste kwartaal van
2011 en de eerste twee kwartalen van 2012 zal doorzetten.
In de tweede helft van 2012 wordt de kwartaalgroei weer positief, maar per
saldo zal heel 2012 een krimp van een half procent laten zien, zo verwacht
het Planbureau.
Hiermee is het CPB pessimistischer dan bijvoorbeeld De Nederlandsche Bank
(DNB) en de Oeso, het adviesbureau voor industriële landen. Beide rekenen op
een vlakke groei van plus 0,2 procent voor Nederland in 2012.
Staatsschuld drukt zwaarder
Het begrotingstekort komt dit jaar naar verwachting uit op 4,6 procent van
het bruto binnenlands product (bbp). In 2012 is dit iets lager, zo verwacht
het CPB, te weten: 4,1 procent van het bbp.
De daling van het begrotingstekort is het gevolg van bezuinigingen, maar per
saldo is het tekort volgend jaar nog veel hoger dan eerder werd verwacht.
Het CPB rekende aanvankelijk op een begrotingstekort van 2,9 procent in
2012. Met een tekort van 4,1 procent blijft Nederland volgend jaar boven de
Europese norm van een tekort van maximaal drie procent van het bbp.
De ontwikkeling van het begrotingstekort overschrijdt volgens het Planbureau
de zogenoemde 'signaalwaarde', wat betekent dat het kabinet in principe
extra maatregelen moete nemen om de eigen doelstellingen tot 2015 te halen.
De Nederlandsche Bank (DNB) gaf afgelopen vrijdag al aan dat pakweg 5
miljard euro aan extra bezuinigingen nodig is. Het kabinet beslist hier
waarschijnlijk begin volgend jaar over.
De staatsschuld valt volgens het Planbureau door de economische krimp relatief
gemeten hoger uit in 2012. De schuld bedraagt volgend jaar 68,2 procent van
het bbp, tegen 65,2 procent dit jaar.
Vraag arbeid daalt, terwijl meer mensen willen werken
De werkloosheid stijgt in de raming van het Planbureau volgend jaar naar 475
duizend personen, tegen 385 duizend personen in 2011. In de marktsector en
bij de overheid krimpt de werkgelegenheid. Alleen de zorg is nog een
groeisector.
"Omdat mensen gemiddeld minder uren gaan werken, blijft de krimp van het
aantal werkzame personen beperkt tot een half procent in 2012". Echter,
doordat de vraag naar arbeid daalt en tegelijk meer mensen willen werken,
stijgt de werkloosheid in personen gemeten relatief fors met 90 duizend,
verwacht het CPB.
Vooral het feit dat er meer mensen willen werken, terwijl de economie afkoelt
noemt het CPB opmerkelijk. Dit is anders dan bij de crisis van 2009. Harde
cijfers ontbreken, maar het Planbureau noemt een paar mogelijke
verklaringen. "Het aantal schoolverlaters is groter dan gebruikelijk.
Verder betreden meer ouderen de arbeidsmarkt. Zorgen over de
pensioenvoorziening kunnen hier een rol spelen."
Koopkracht daalt
De gemiddelde koopkracht van huishoudens neemt in 2012 met 1,25 procent af,
tegen een daling van één procent dit jaar. De koopkrachtdaling voor volgend
jaar is iets groter dan eerder werd verwacht. Vooral werkenden gaan er meer
op achteruit, omdat het CPB verwacht dat de contractlonen lager zullen
uitvallen.
Tegelijk blijft de inflatie door de hoge olieprijs en de duurdere dollar
relatief hoog. Het CPB rekent op een gemiddelde stijging van
consumentenprijzen met twee procent in 2012, tegen 2,25 procent dit jaar.
Eurocrisis
Ten opzichte van afgelopen september is de situatie in Europa volgens het CPB
verslechterd. Toen ging het Planbureau uit van een 'doormodderscenario',
zonder grote escalatie. Maar het oplopen van leenrentes van Italië, Spanje
en in iets mindere mate België en Frankrijk heeft ervoor gezorgd dat de
schuldencrisis het hart van de eurozone heeft bereikt.
Gevolg is dat consumenten meer koopschuw zijn geworden, bedrijven
investeringsbeslissingen uitstellen en er grote onzekerheid is op financiële
markten. Dit alles heeft zijn weerslag op de reële economie, aldus het
Planbureau. Door de eurocrisis wordt lenen op de kaptiaalmarkt bijvoorbeeld
ook voor bedrijven duurder.
Het CPB gaat er in het basiscenario voor 2012 nog steeds vanuit dat Europese
leiders net genoeg doen om een complete escalatie van de schuldencrisis af
te wenden. Dat zou in de tweede helft van 2012 moeten leiden tot een beperkt
herstel van het vertrouwen van bedrijven en consumenten.
Risico diepe dip
Tegelijk stelt het Planbureau de vraag of het 'doormodderscenario', met een
half procent krimp voor Nederland in 2012, het meest realistische is. "De
twee extremen - sneller vertrouwensherstel, dan wel zelfs het uiteenvallen
van de euro - behoren in de huidige volatiele situatie inderdaad tot de
mogelijkheden."
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl